બ્લેક મન્ડેઃ ટ્રમ્પના ટેરિફ બોમ્બથી અનેક દેશના શેરબજાર ધરાશાયી, જાણો કયાં શેરબજારમાં કેટલો ઘટાડો નોંધાયો

સૌથી વધુ હોંગકોંગ સ્ટોક એક્સચેન્જ 13.22 ટકા ઘટીને બંધ થયો, જે 1997ના એશિયન નાણાકીય કટોકટી પછીનો સૌથી મોટો એક દિવસીય ઘટાડો નોંધાયો

અમેરિકાના રાષ્ટ્રપતિ ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પ દ્વારા કરવામાં આવેલી જાહેરાતો બાદ સોમવારે સવારે વિશ્વભરના શેરબજારોમાં ઉતાર-ચઢાવ જોવા મળ્યો. મીડિયા રિપોર્ટ્સ અનુસાર, ઘણા દેશોના શેરબજાર તૂટયા હતા.

સોમવારે હોંગકોંગ સ્ટોક એક્સચેન્જ ૧૩.૨૨% ઘટીને બંધ થયો હતા. જે ૧૯૯૭ના એશિયન નાણાકીય કટોકટી પછીનો સૌથી મોટો એક દિવસીય ઘટાડો છે. સોમવારે સવારે શેરબજાર ખુલતાની સાથે જ જર્મન DAX ઇન્ડેક્સ લગભગ 10% ઘટ્યો હતો.પરંતુ ટ્રેડિંગ ચાલુ રહેતાં તેમાં થોડો સુધારો થયો અને લગભગ 7% ઘટાડો થયો.

આર્થિક દુનિયામાં ઉથલપાથલ કેવી રીતે શરૂ થઈ?

2 એપ્રિલના રોજ યુએસ રાષ્ટ્રપતિ ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પે મિત્રો અને દુશ્મનો બંને સામે ઘણા નવા ટેરિફની જાહેરાત કરી.

આમાં યુ.એસ.માં થતી લગભગ બધી આયાત પર 10% નો બેઝલાઇન ટેક્સ અને ટ્રમ્પ જે દેશોને યુ.એસ. પ્રત્યે અન્યાયી વેપાર નીતિઓ અપનાવતા માને છે તેમના પર કસ્ટમ 'પારસ્પરિક ટેરિફ'નો સમાવેશ થાય છે. પારસ્પરિક ટેરિફનો અર્થ એ છે કે દેશો પર તે જ ટેરિફ વસૂલવામાં આવશે જે તેઓ અમેરિકા પાસેથી વસૂલ કરે છે.

આમાં યુરોપિયન યુનિયન સામે 20% ટેરિફ અને ચીની ઉત્પાદનો પર 34% ટેરિફનો સમાવેશ થાય છે (અગાઉના 20% ટેરિફ ઉપરાંત, કુલ 54%). નાના દક્ષિણ આફ્રિકન દેશ લેસોથો પર ૫૦% નો સૌથી વધુ ટેરિફ લાદવામાં આવ્યો હતો.

ટેરિફમાંથી મુક્તિ પામેલા દેશોની યાદીમાં રશિયા અને બેલારુસનો સમાવેશ થાય છે, પરંતુ યુક્રેનનો સમાવેશ થતો નથી.

બેઝલાઇન 10% ટેરિફ શનિવાર (5 એપ્રિલ) થી અમલમાં આવ્યો, જ્યારે કસ્ટમ 'રેસિપ્રોકલ ટેરિફ' બુધવાર (9 એપ્રિલ) થી શરૂ થવાનું છે. અસરગ્રસ્ત દેશોને આનો સામનો કરવા માટે ખૂબ જ ઓછો સમય મળશે.

આ ટેરિફ પહેલાથી જ વિશ્વભરના શેરબજારોને ભારે નુકસાન પહોંચાડી ચૂક્યા છે, જેમાંથી કેટલાકમાં વૈશ્વિક કોવિડ રોગચાળો શરૂ થયો ત્યારથી સૌથી ખરાબ નુકસાન થયું છે.

કેટલાક દેશોએ ટેરિફ ઘટાડવા માટે ટ્રમ્પ વહીવટીતંત્ર સાથે વાટાઘાટો કરવાનો પ્રયાસ કર્યો. રવિવારે, યુએસ ટ્રેઝરી સેક્રેટરી સ્કોટ બેસન્ટે જણાવ્યું હતું કે 50 થી વધુ દેશોએ વાટાઘાટો શરૂ કરી છે.

જોકે, ઘણા દેશો અમેરિકાને જવાબ આપવાની તૈયારી કરી રહ્યા છે. વિશ્વની બીજી સૌથી મોટી અર્થવ્યવસ્થા, ચીને ગયા અઠવાડિયે અમેરિકાના 34% ટેરિફ સમકક્ષ પોતાના પારસ્પરિક પગલાંની જાહેરાત કરી. ચીન સામે ઊંચા ટેરિફની અસર ચીની બજારો પર પડી રહી છે, બેઇજિંગને આશા છે કે આ ઉથલપાથલ આખરે તેને રોકાણ અને વેપાર માટે વધુ વિશ્વસનીય વિકલ્પ તરીકે છોડી દેશે.

મોટાભાગના અર્થશાસ્ત્રીઓ સહમત છે કે ટેરિફની યુ.એસ. અર્થતંત્ર પર નકારાત્મક અસર પડશે, જેનાથી ભાવ અને બેરોજગારી વધશે અને સંભવતઃ મંદી આવશે.

છતાં, ટ્રમ્પે બતાવ્યું કે તેઓ નુકસાન અને વ્યાપક અલોકપ્રિયતાને સ્વીકારવા તૈયાર છે. તેઓ તેમના ટેરિફ પગલાં પ્રત્યે અડગ છે, તેમને અન્યાયી વેપાર અસંતુલનને સુધારવા માટે જરૂરી "દવા" ગણાવે છે. "ક્યારેક તમારે કંઈક ઠીક કરવા માટે દવા લેવી પડે છે," તેમણે કહ્યું.

ટેરિફ એ વિદેશથી આયાત કરાયેલા માલ પર લાદવામાં આવતો કર છે, અને તે સામાન્ય રીતે ઉત્પાદનના મૂલ્યનો ટકાવારી હોય છે. વિદેશી માલ ખરીદતી કંપનીઓએ ટેક્સ ચૂકવવો પડે છે.