ભારત આપત્તિ વ્યવસ્થાપનમાં ઝડપથી પ્રગતિ કરી રહ્યું છે: ગૃહમંત્રી અમિત શાહ

કેન્દ્રીય ગૃહમંત્રી અમિત શાહે કહ્યું છે કે ભારત આપત્તિ વ્યવસ્થાપનમાં વૈશ્વિક નેતૃત્વ તરફ ઝડપથી આગળ વધી રહ્યું છે. તેમણે સોમવારે આયોજિત રાહત કમિશનરો અને આપત્તિ પ્રતિભાવ દળોના પરિષદમાં આ વાત કહી. શાહે કહ્યું કે છેલ્લા 10 વર્ષમાં ભારતે આપત્તિ વ્યવસ્થાપનના ક્ષેત્રમાં ગતિ, ક્ષમતા, કાર્યક્ષમતા અને ચોકસાઈ સાથે નોંધપાત્ર પ્રગતિ કરી છે.

તેમણે કહ્યું કે "આપત્તિના સમયમાં સૌથી જરૂરી વસ્તુ ઝડપી પ્રતિભાવ છે. છેલ્લા દાયકામાં, અમે સમયસર કાર્યવાહી, જીવન બચાવવા, આધુનિક ટેકનોલોજીનો ઉપયોગ, કાર્યક્ષમ તાલીમ અને મજબૂત પ્રારંભિક ચેતવણી પ્રણાલીની દિશામાં મોટા સુધારા કર્યા છે."

ગૃહમંત્રીએ રાષ્ટ્રીય આપત્તિ પ્રતિભાવ દળ (NDRF)ની પ્રશંસા કરતા કહ્યું કે તેણે દેશભરમાં ઘણું સન્માન મેળવ્યું છે અને રાજ્ય આપત્તિ રાહત દળ (SDRF)ના કર્મચારીઓને તાલીમ આપવામાં મુખ્ય ભૂમિકા ભજવી છે. તેમણે એ પણ નિર્દેશ કર્યો કે રાષ્ટ્રીય આપત્તિ વ્યવસ્થાપન સત્તામંડળ (NDMA), NDRF અને વડા પ્રધાન નરેન્દ્ર મોદી દ્વારા શરૂ કરાયેલ ગઠબંધન ફોર ડિઝાસ્ટર-રેઝિલન્ટ ઇન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચર (CDRI) એ ભારતની આપત્તિ વ્યવસ્થાપન ક્ષમતાઓને વૈશ્વિક ધોરણો પર લઈ ગયા છે. 

અમિત શાહે એમ પણ કહ્યું કે ભારત હવે પરંપરાગત રાહત-આધારિત પ્રણાલીથી આગળ વધી ગયું છે અને "શૂન્ય જાનહાનિ અભિગમ" અપનાવ્યો છે, જેની આંતરરાષ્ટ્રીય સ્તરે પ્રશંસા થઈ રહી છે. તેમણે કહ્યું, "10 વર્ષ પહેલાં આપત્તિ વ્યવસ્થાપનનો અર્થ આપત્તિ પછી રાહત પૂરી પાડવાનો હતો, પરંતુ હવે આપણે તેને અગાઉથી તૈયારી કરવા અને જીવન બચાવવા તરફ પરિવર્તિત કર્યું છે."

શાહે સંશોધન અને તપાસને પણ જરૂરી ગણાવી જેથી પ્રારંભિક ચેતવણી પ્રણાલીને વધુ મજબૂત બનાવી શકાય. તેમણે કેન્દ્ર અને રાજ્ય સરકારો, સ્થાનિક સંસ્થાઓ અને સામાન્ય નાગરિકોના સહયોગથી સંકલિત પ્રયાસોની જરૂરિયાત પર પણ ભાર મૂક્યો. યુવાનોની ભાગીદારી વિશે વાત કરતા તેમણે કહ્યું કે ભવિષ્યમાં દરેક ભારતીય યુવાને આપત્તિ સમયે સહકાર આપવા સક્ષમ બનાવવું જોઈએ. 

ગૃહમંત્રીએ આપત્તિ વ્યવસ્થાપનમાં સરકાર દ્વારા આપવામાં આવતી નાણાકીય સહાય વિશે પણ માહિતી આપી. તેમણે કહ્યું કે જ્યારે રાષ્ટ્રીય આપત્તિ પ્રતિભાવ દળ (NDRF) માટેનું બજેટ 2004 થી 2014 દરમિયાન 28,000 કરોડ રૂપિયા હતું, તે 2014 થી 2024 દરમિયાન 84,000 કરોડ રૂપિયા થયું છે. તેવી જ રીતે, રાજ્ય આપત્તિ રાહત દળ (SDRF) માટેનું બજેટ 38,000 કરોડ રૂપિયાથી વધારીને 1.44 લાખ કરોડ રૂપિયા કરવામાં આવ્યું છે. 

અમિત શાહે પ્રધાનમંત્રી મોદીએ શરૂ કરાયેલ CDRIની પણ પ્રશંસા કરી, જે હવે 49 સભ્યોની વૈશ્વિક ભાગીદારી બની ગઈ છે. તેમાં ઘણા દેશો, યુએન એજન્સીઓ, બહુપક્ષીય બેંકો, ખાનગી કંપનીઓ અને શૈક્ષણિક સંસ્થાઓનો સમાવેશ થાય છે, જે આબોહવા અને આપત્તિ-સ્થિતિસ્થાપક માળખા માટે ઉકેલો વિકસાવી રહ્યા છે.